Yanan Ağız Sendromu
Yanan Ağız Sendromu
Genel bilgiler
Yanan ağız sendromu, ağızda bariz bir neden olmadan devam eden (kronik) veya tekrarlayan yanmanın tıbbi terimidir. Bu rahatsızlık dil, diş etleri, dudaklar, yanaklarınızın içi, ağzınızın çatısı (damak) veya tüm ağzınızın yaygın bölgelerini etkileyebilir. Yanma hissi, sanki ağzınızı haşlamışsınız gibi şiddetli olabilir.
Yanan ağız sendromu genellikle aniden ortaya çıkar, ancak zamanla kademeli olarak gelişebilir. Ne yazık ki, spesifik neden genellikle belirlenemez. Bu, tedaviyi daha zor hale getirse de, sağlık ekibinizle yakın çalışmak semptomları azaltmanıza yardımcı olabilir.
Yanan ağız sendromunun belirtileri
• En çok dilinizi etkileyen ancak dudaklarınızı, diş etlerinizi, damağınızı, boğazınızı veya tüm ağzınızı da etkileyebilen yanma veya haşlanma hissi
• Artan susuzlukla birlikte ağız kuruluğu hissi
• Acı veya metalik tat gibi ağzınızdaki tat değişiklikleri
• Tat kaybı
• Ağzınızda karıncalanma, batma veya uyuşma
Yanan ağız sendromundan kaynaklanan rahatsızlık tipik olarak birkaç farklı modele sahiptir. Olabilir:
• Her gün ortaya çıkar, uyandığınızda biraz rahatsızlık verir, ancak gün ilerledikçe daha da kötüleşir
• Uyanır uyanmaz başlayın ve tüm gün devam edin
• Gel ve git
Ağız rahatsızlığınız ne olursa olsun, yanan ağız sendromu aylarca, yıllarca sürebilir. Nadir durumlarda, semptomlar aniden kendiliğinden kaybolabilir veya daha seyrek hale gelebilir. Bazı duyumlar yeme veya içme sırasında geçici olarak rahatlayabilir.
Yanan ağız sendromu genellikle dilinizde veya ağzınızda gözle görülür herhangi bir fiziksel değişikliğe neden olmaz.
Ne zaman doktora görünmeli
Dilinizde, dudaklarınızda, diş etlerinizde veya ağzınızın diğer bölgelerinde rahatsızlık, yanma veya ağrı varsa, doktorunuza veya diş hekiminize görünün. Bir nedeni belirlemeye ve etkili bir tedavi planı geliştirmeye yardımcı olmak için birlikte çalışmaları gerekebilir
Yanan ağız sendromunun nedenleri
Yanan ağız sendromunun nedeni birincil veya ikincil olarak sınıflandırılabilir.
Birincil yanan ağız sendromu
Klinik veya laboratuvar anormallikleri tespit edilemediğinde, duruma birincil veya idiyopatik yanan ağız sendromu denir. Bazı araştırmalar, birincil yanan ağız sendromunun, periferik veya merkezi sinir sisteminin tat ve duyu sinirleriyle ilgili problemlerle ilgili olduğunu düşündürmektedir.
İkincil yanan ağız sendromu
Bazen yanan ağız sendromuna altta yatan bir tıbbi durum neden olur. Bu durumlarda ikincil yanan ağız sendromu denir.
İkincil yanan ağız sendromuyla bağlantılı olabilecek temel problemler şunları içerir:
• Çeşitli ilaçlar, sağlık sorunları, tükürük bezi işlevindeki sorunlar veya kanser tedavisinin yan etkilerinin neden olabileceği ağız kuruluğu (kserostomi)
• Ağızda mantar enfeksiyonu (ağızda pamukçuk), oral liken planus adı verilen inflamatuar bir durum veya dile harita benzeri bir görünüm veren coğrafi dil adı verilen bir durum gibi diğer oral durumlar
• Demir, çinko, folat (B-9 vitamini), tiamin (B-1 vitamini), riboflavin (B-2 vitamini), piridoksin (B-6) ve kobalamin (B- vitamini) eksikliği gibi beslenme eksiklikleri 12)
• Gıdalara, gıda tatlandırıcılarına, diğer gıda katkı maddelerine, kokulara, boyalara veya dişle ilgili maddelere karşı alerjiler veya reaksiyonlar
• Midenizden ağzınıza giren mide asidinin reflüsü (gastroözofageal reflü hastalığı veya GÖRH)
• Belirli ilaçlar, özellikle yüksek tansiyon ilaçları
• Dil itme, dilin ucunu ısırma ve diş gıcırdatma (bruksizm) gibi ağız alışkanlıkları
• Diyabet veya yetersiz tiroid (hipotiroidizm) gibi endokrin bozuklukları
• Dilinizi aşırı fırçalamak, aşındırıcı diş macunları kullanmak, ağız gargaralarını aşırı kullanmak veya çok fazla asitli içecek içmekten kaynaklanabilecek aşırı ağız tahrişi
• Kaygı, depresyon veya stres gibi psikolojik faktörler
Takma diş takmak, tam oturmasa ve tahrişe neden olsa bile, genellikle ağızda yanma sendromuna neden olmaz, ancak takma dişler semptomları daha da kötüleştirebilir.
Yanan ağız sendromunun risk faktörleri
Yanan ağız sendromu nadirdir. Ancak, aşağıdaki durumlarda riskiniz daha yüksek olabilir:
• Sen bir kadınsın
Perimenopozal veya postmenopozal dönemdeyseniz
• 50 yaşın üzerindesiniz
Yanan ağız sendromu genellikle bilinen bir tetikleyici faktör olmaksızın kendiliğinden başlar. Bununla birlikte, bazı faktörler, aşağıdakiler de dahil olmak üzere, yanan ağız sendromu geliştirme riskinizi artırabilir:
• Son hastalık
• Fibromiyalji, Parkinson hastalığı, otoimmün bozukluklar ve nöropati gibi bazı kronik tıbbi bozukluklar
• Önceki diş prosedürleri
• Yiyeceklere karşı alerjik reaksiyonlar
• İlaçlar
• Travmatik yaşam olayları
• Stres
• Endişe
• Depresyon
Yanan ağız sendromunun istenmeyen yan etkileri
Yanan ağız sendromunun neden olabileceği veya ilişkili olabileceği komplikasyonlar esas olarak rahatsızlıkla ilgilidir. Örneğin şunları içerirler:
• Uykuya dalmada zorluk
• Yemek yemede zorluk
• Depresyon
• Endişe
Yanan ağız sendromunu önlemek için
Yanan ağız sendromunu önlemenin bilinen bir yolu yoktur. Ancak tütün, asitli yiyecekler, baharatlı yiyecekler ve gazlı içeceklerden ve aşırı stresten kaçınarak, ağız yanması sendromundan kaynaklanan rahatsızlığı azaltabilir veya rahatsızlığınızın daha kötü hissetmesini önleyebilirsiniz.