Tetanoz

Tetanoz

Genel bilgiler

Tetanoz, toksin üreten bir bakterinin neden olduğu ciddi bir sinir sistemi hastalığıdır. Hastalık, özellikle çene ve boyun kaslarınızda kas kasılmalarına neden olur. Tetanoz genellikle kilitli çene olarak bilinir.

Tetanozun ciddi komplikasyonları yaşamı tehdit edici olabilir. Tetanozun tedavisi yoktur. Tedavi, tetanoz toksininin etkileri düzelene kadar semptomları ve komplikasyonları yönetmeye odaklanır.

Aşıların yaygın kullanımı nedeniyle, Amerika Birleşik Devletleri'nde ve gelişmiş dünyanın diğer bölgelerinde tetanoz vakaları nadirdir. Hastalık, aşıları konusunda güncel olmayan insanlar için bir tehdit olmaya devam ediyor. Gelişmekte olan ülkelerde daha yaygındır.

Tetanozun belirtileri

Enfeksiyondan belirti ve semptomların ortaya çıkmasına kadar geçen ortalama süre (kuluçka süresi) 10 gündür. Kuluçka süresi 3 ila 21 gün arasında değişebilir.

En yaygın tetanoz türü genelleştirilmiş tetanoz olarak adlandırılır. Belirti ve semptomlar kademeli olarak başlar ve ardından iki hafta içinde kademeli olarak kötüleşir. Genellikle çenede başlarlar ve vücutta aşağı doğru ilerlerler.

Genelleştirilmiş tetanozun belirti ve semptomları şunları içerir:

• Çenenizde ağrılı kas spazmları ve sert, hareketsiz kaslar (kas sertliği)

• Dudaklarınızın etrafındaki kasların gerginliği, bazen inatçı bir sırıtışa neden olur

• Boyun kaslarınızda ağrılı spazmlar ve katılık

• Yutma güçlüğü

• Sert karın kasları

Tetanozun ilerlemesi, birkaç dakika süren tekrarlayan ağrılı, nöbet benzeri spazmlara (jeneralize spazmlar) neden olur. Genellikle boyun ve sırt kemeri, bacaklar sertleşir, kollar vücuda doğru çekilir ve yumruklar sıkılır. Boyun ve karın bölgesindeki kas sertliği nefes almada güçlüklere neden olabilir.

Bu şiddetli spazmlar, yüksek bir ses, fiziksel bir dokunuş, bir hava akımı veya ışık gibi duyuları uyaran küçük olaylar tarafından tetiklenebilir.

Hastalık ilerledikçe, diğer belirti ve semptomlar şunları içerebilir:

• Yüksek kan basıncı

• Düşük kan basıncı

• Hızlı kalp atış hızı

• Ateş

• Aşırı terleme

Lokalize tetanoz

Tetanozun bu nadir formu, yara bölgesinin yakınında kas spazmlarına neden olur. Genellikle daha az şiddetli bir hastalık şekli olsa da, genelleştirilmiş tetanoza ilerleyebilir.

Sefalik tetanoz

Tetanozun bu nadir formu, bir kafa yarasından kaynaklanır. Yüzdeki kasların zayıflamasına ve çene kaslarının spazmlarına neden olur. Ayrıca genelleştirilmiş tetanoza ilerleyebilir.

Ne zaman doktora görünmeli

Tetanoz hayatı tehdit eden bir hastalıktır. Tetanoz belirtileriniz veya semptomlarınız varsa, acil yardım alın.

Basit, temiz bir yaranız varsa - ve 10 yıl içinde tetanoz aşısı olduysanız - yaranızı evde tedavi edebilirsiniz.

Aşağıdaki durumlarda tıbbi yardım alın:

• 10 yıl içinde tetanoz aşısı olmadıysanız.

• En son ne zaman tetanos aşısı olduğunuzdan emin değilsiniz.

• Delinmiş bir yaranız, yaranızda yabancı bir cisim, bir hayvan ısırığı veya derin bir kesik var.

• Yaranız kir, toprak, dışkı, pas veya tükürük ile kirlenmişse veya bu tür bir maruziyetten sonra bir yarayı yeterince temizleyip temizlemediğiniz konusunda herhangi bir şüpheniz varsa. Son tetanoz aşınızın üzerinden beş veya daha fazla yıl geçtiyse, kontamine yaralar için bir güçlendirici aşı gerekir.

Tetanozun nedenleri

Tetanoza neden olan bakterinin adı Clostridium tetani'dir. Bakteri toprakta ve hayvan dışkısında uyku halinde yaşayabilir. Gelişmek için bir yer keşfedene kadar esasen kapatılır.

Uyuyan bakteriler büyüme için iyi bir durum olan bir yaraya girdiğinde hücreler "uyanır". Büyüdükçe ve bölündükçe tetanospazmin adı verilen bir toksin salgılarlar. Toksin vücuttaki kasları kontrol eden sinirleri bozar.

Tetanozun risk faktörleri

Tetanoz enfeksiyonu için en büyük risk faktörü aşı olmamak veya 10 yıllık pekiştirme aşılarına ayak uyduramamaktır.

Tetanoz enfeksiyonu riskini artıran diğer faktörler şunlardır:

• Toprak veya gübreye maruz kalan kesikler veya yaralar

• Yarada çivi veya kıymık gibi yabancı bir cisim

Bağışıklığı baskılayan tıbbi durum geçmişi

• Diyabetle yaşayan kişilerde enfekte cilt lezyonları

• Bir anne tam olarak aşılanmadığında enfekte bir göbek kordonu

• Yasadışı uyuşturucu kullanımı için paylaşılan ve sağlıksız iğneler

Tetanozun istenmeyen yan etkileri

Tetanoz enfeksiyonunun komplikasyonları şunları içerebilir:

• Solunum Problemleri. Özellikle jeneralize bir spazm sırasında ses tellerinin kasılması ve boyun ve karın bölgesindeki kas sertliği nedeniyle yaşamı tehdit eden solunum sorunları ortaya çıkabilir.

• Bir akciğer arterinin tıkanması (pulmoner emboli). Vücudunuzun başka yerlerinden taşınan bir kan pıhtısı, akciğerin ana arterini veya dallarından birini tıkayabilir.

• Zatürre. Yanlışlıkla akciğerlere bir şey solumanın neden olduğu bir akciğer enfeksiyonu (aspirasyon pnömonisi), genelleşmiş spazmların bir komplikasyonu olabilir.

• Kırık kemikler. Genelleştirilmiş spazmlar, omurganın veya diğer kemiklerin kırılmasına neden olabilir.

• Ölüm. Tetanozdan ölüme genellikle spazmlar sırasında hava yolunun tıkanması veya solunumu, kalp atış hızını veya diğer organ fonksiyonlarını düzenleyen sinirlerin hasar görmesi neden olur.

Tetanozu önleme

Aşı yaptırarak tetanozu önleyebilirsiniz.

Çocuklar için aşılama

Tetanoz aşısı çocuklara difteri ve tetanoz toksoidleri ve aselüler boğmaca aşısının (DTaP) bir parçası olarak verilir. Difteri, burun ve boğazın ciddi bir bakteriyel enfeksiyonudur. Boğmaca olarak da adlandırılan aselüler boğmaca, oldukça bulaşıcı bir solunum yolu enfeksiyonudur.

Boğmaca aşısını tolere edemeyen çocuklar, DT adı verilen alternatif aşıyı alabilirler.

DTaP, tipik olarak aşağıdaki yaşlarda çocuklara kol veya uyluktan verilen beş atışlık bir seridir:

• 2 ay

• 4 ay

• 6 ay

• 15 ila 18 ay

• 4 ila 6 yıl

7 ila 18 yaş arası çocuklar için aşı

11 veya 12 yaşındaki çocuklara tekrar aşı önerilir. Bu takviyeye Tdap aşısı denir. Çocuğunuz bu yaşta takviye aşı olmadıysa, uygun seçenekler hakkında doktorunuzla konuşun.

19 yaş ve üstü yetişkinler için aşılama

Yetişkinler için her 10 yılda bir pekiştirme aşısı önerilir. Bu iki aşıdan biri olabilir, Tdap veya Td. Çocukken tetanoz aşısı olmadıysanız veya aşılanma durumunuzdan emin değilseniz, Tdap aşısı yaptırmak için doktorunuza danışın.

Hamilelik sırasında aşılama

Annenin aşılama programından bağımsız olarak, hamileliğin üçüncü trimesterinde bir rapel önerilmektedir.

Diğer öneriler

• Doktorunuzdan aşı durumunuzu düzenli olarak gözden geçirmesini isteyin.

• Uluslararası seyahat planlıyorsanız, aşılama programınızda güncel olup olmadığınızı kontrol edin.