Pulmoner Emboli

Pulmoner Emboli

Genel bilgiler

Pulmoner emboli, akciğerlerinizdeki pulmoner arterlerden birinin tıkanmasıdır. Çoğu durumda, pulmoner emboli, bacaklardaki derin damarlardan veya nadiren vücudun diğer bölgelerindeki damarlardan (derin ven trombozu) akciğerlere giden kan pıhtılarından kaynaklanır.

Pıhtılar akciğerlere kan akışını engellediğinden, pulmoner emboli hayatı tehdit edici olabilir. Bununla birlikte, hızlı tedavi, ölüm riskini büyük ölçüde azaltır. Bacaklarınızda kan pıhtılaşmasına karşı önlem almak, pulmoner emboliden korunmanıza yardımcı olacaktır.

Pulmoner embolinin belirtileri

Pulmoner emboli semptomları, akciğerinizin ne kadarının tutulduğuna, pıhtıların boyutuna ve altta yatan akciğer veya kalp hastalığınız olup olmadığına bağlı olarak büyük ölçüde değişebilir.

Yaygın belirti ve semptomlar şunları içerir:

• Nefes darlığı. Bu semptom tipik olarak aniden o taya çıkar ve eforla her zaman kötüleşir.

• Göğüs ağrısı. Kalp krizi geçiriyormuş gibi hissedebilirsiniz. Ağrı genellikle keskindir ve derin nefes aldığınızda hissedilir, genellikle derin bir nefes almanızı engeller. Öksürdüğünüzde, eğildiğinizde veya eğildiğinizde de hissedilebilir.

• Öksürük. Öksürük kanlı veya kanlı balgam üretebilir.

Pulmoner emboli ile ortaya çıkabilecek diğer belirti ve semptomlar şunları içerir:

• Hızlı veya düzensiz kalp atışı

• Baş dönmesi veya baş dönmesi

• Asiri terleme

• Ateş

• Genellikle baldırda derin ven trombozunun neden olduğu bacak ağrısı veya şişmesi veya her ikisi

• Nemli veya rengi solmuş cilt (siyanoz)

Ne zaman doktora görünmeli

Pulmoner emboli hayatı tehdit edici olabilir. Açıklanamayan nefes darlığı, göğüs ağrısı veya kanlı balgam üreten bir öksürük yaşarsanız acil tıbbi yardım alın.

Pulmoner embolinin nedenleri

Pulmoner emboli, çoğu zaman bir kan pıhtısı olan bir malzeme yığınının akciğerlerinizdeki bir artere sıkışmasıyla oluşur. Bu kan pıhtıları en yaygın olarak derin ven trombozu (DVT) olarak bilinen bir durum olan bacaklarınızın derin damarlarından gelir.

Çoğu durumda, birden fazla pıhtı pulmoner emboliye karışır. Her bloke arterin hizmet verdiği akciğer kısımlarının kanı soyulur ve ölebilir. Bu pulmoner enfarktüs olarak bilinir. Bu, ciğerlerinizin vücudunuzun geri kalanına oksijen sağlamasını zorlaştırır.

Nadiren, kan damarlarındaki tıkanıklıklara kan pıhtıları dışındaki maddeler neden olur, örneğin:

• Kırık bir uzun kemiğin iliğinden elde edilen yağ

• Bir tümörün parçası

• Hava balonları

Pulmoner embolininin risk faktörleri

Herkes kan pıhtısı ve ardından pulmoner emboli geliştirebilse de, bazı faktörler riskinizi artırabilir.

Tıbbi durumlar ve tedaviler

Siz veya aile üyelerinizden herhangi biri geçmişte venöz kan pıhtısı veya pulmoner emboli geçirmişse, daha yüksek risk altındasınız demektir.

Ek olarak, aşağıdakiler gibi bazı tıbbi durumlar ve tedaviler sizi riske atar:

• Kalp hastalığı. Kardiyovasküler hastalık, özellikle kalp yetmezliği, pıhtı oluşumunu daha olası hale getirir.

• Kanser. Bazı kanserler - özellikle beyin, yumurtalık, pankreas, kolon, mide, akciğer ve böbrek kanserleri ve yayılmış kanserler - kan pıhtılaşması riskini artırabilir ve kemoterapi riski daha da artırır. Kendisinde veya ailesinde meme kanseri öyküsü olan ve tamoksifen veya raloksifen alan kadınlarda da kan pıhtılaşması riski daha yüksektir.

• Ameliyat. Ameliyat, sorunlu kan pıhtılarının önde gelen nedenlerinden biridir. Bu nedenle eklem replasmanı gibi büyük ameliyatlardan önce ve sonra pıhtılaşmayı önleyici ilaçlar verilebilir.

• Pıhtılaşmayı etkileyen bozukluklar. Bazı kalıtsal bozukluklar kanı etkileyerek pıhtılaşmaya daha yatkın hale getirir. Böbrek hastalığı gibi diğer tıbbi bozukluklar da kan pıhtılaşması riskinizi artırabilir.

• Koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19). Şiddetli COVID-19 semptomları olan kişilerde pulmoner emboli riski artar.

uzun süreli hareketsizlik

Kan pıhtılarının aşağıdaki gibi hareketsizlik dönemlerinde oluşması daha olasıdır:

 Yatak istirahati. Ameliyat, kalp krizi, bacak kırılması, travma veya herhangi bir ciddi hastalıktan sonra uzun süre yatağa bağlı kalmak sizi kan pıhtılarına karşı daha savunmasız hale getirir. Alt ekstremiteler uzun süre yatay durduğunda, venöz kan akışı yavaşlar ve kan bacaklarda birikerek bazen kan pıhtılaşmasına neden olabilir.

• Uzun yolculuklar. Uzun uçak veya araba yolculuklarında sıkışık bir pozisyonda oturmak bacaklardaki kan akışını yavaşlatır ve bu da pıhtı oluşumuna katkıda bulunur.

Diğer risk faktörleri

• Sigara içmek. İyi anlaşılmayan nedenlerle, tütün kullanımı, özellikle diğer risk faktörleriyle birleştiğinde, bazı kişilerde kan pıhtısı oluşumuna zemin hazırlar.

• Aşırı kilolu olmak. Aşırı kilo, özellikle diğer risk faktörlerine sahip kişilerde kan pıhtılaşması riskini artırır.

• Tamamlayıcı östrojen. Doğum kontrol haplarındaki ve hormon replasman tedavisindeki östrojen, özellikle sigara içiyorsanız veya fazla kiloluysanız kanınızdaki pıhtılaşma faktörlerini artırabilir.

• Hamilelik. Pelvisteki damarlara baskı yapan bebeğin ağırlığı bacaklardan kan dönüşünü yavaşlatabilir. Kan yavaşladığında veya biriktiğinde pıhtıların oluşması daha olasıdır.

Pulmoner embolinin istenmeyen yan etkileri

Pulmoner emboli hayatı tehdit edici olabilir. Teşhis edilmemiş ve tedavi edilmemiş pulmoner emboli hastalarının yaklaşık üçte biri hayatta kalamaz. Bununla birlikte, durum teşhis edildiğinde ve derhal tedavi edildiğinde, bu sayı önemli ölçüde düşer.

Pulmoner emboli, akciğerlerinizdeki ve kalbin sağ tarafındaki kan basıncının çok yüksek olduğu bir durum olan pulmoner hipertansiyona da yol açabilir. Akciğerlerinizdeki atardamarlarda tıkanıklık olduğunda, kalbiniz kanı bu damarlardan geçirmek için daha çok çalışmak zorunda kalır, bu da kan basıncını yükseltir ve sonunda kalbinizi zayıflatır.

Nadir durumlarda, küçük emboliler sıklıkla meydana gelir ve zamanla gelişerek kronik tromboembolik pulmoner hipertansiyon olarak da bilinen kronik pulmoner hipertansiyona neden olur.

Pulmoner emboliyi önleme

Bacaklarınızdaki derin damarlarda pıhtı oluşmasını (derin ven trombozu) önlemek pulmoner emboliyi önlemeye yardımcı olacaktır. Bu nedenle, çoğu hastane kan pıhtılaşmasını önlemek için aşağıdakiler dahil olmak üzere önlemler alma konusunda agresiftir:

• Kan sulandırıcılar (antikoagülanlar). Bu ilaçlar genellikle bir ameliyattan önce ve sonra pıhtılaşma riski taşıyan kişilere ve ayrıca kalp krizi, inme veya kanser komplikasyonları gibi tıbbi durumlarla hastaneye başvuran kişilere verilir.

• Kompresyon çorapları. Kompresyon çorapları bacaklarınızı sabit bir şekilde sıkarak damarlarınızın ve bacak kaslarınızın kanı daha verimli bir şekilde hareket ettirmesine yardımcı olur. teklif ediyolar

genel cerrahi sırasında ve sonrasında kanın durgunlaşmasını önlemenin güvenli, basit ve ucuz yolu.

• Bacak yükseltmesi. Mümkün olduğunda ve gece boyunca bacaklarınızı kaldırmak da çok etkili olabilir. Yatağınızın altını bloklar veya kitaplarla 4 ila 6 inç (10 ila 15 cm) yükseltin.

• Fiziksel aktivite. Ameliyattan sonra mümkün olan en kısa sürede hareket etmek, pulmoner emboliyi önlemeye ve genel olarak iyileşmeyi hızlandırmaya yardımcı olabilir. Bu, hemşirenizin sizi ameliyat gününüzde bile ayağa kalkmaya ve cerrahi kesi yerindeki ağrıya rağmen yürümeye zorlamasının ana nedenlerinden biridir.

• Pnömatik sıkıştırma. Bu tedavi, bacaklarınızdaki damarlara masaj yapmak ve sıkmak ve kan akışını iyileştirmek için hava ile otomatik olarak şişen ve birkaç dakikada bir sönen uyluk yüksekliğinde veya baldır yüksekliğinde manşetler kullanır.

Seyahat ederken önleme

Seyahat sırasında kan pıhtılaşması riski düşüktür, ancak uzun mesafeli seyahat arttıkça artar. Kan pıhtılaşması için risk faktörleriniz varsa ve seyahat konusunda endişeleriniz varsa, doktorunuzla konuşun.

Seyahat sırasında kanın pıhtılaşmasını önlemek için doktorunuz aşağıdakileri önerebilir:

• Bol sıvı tüketin. Su, kan pıhtılarının gelişimine katkıda bulunabilen dehidrasyonu önlemek için en iyi sıvıdır. Sıvı kaybına katkıda bulunan alkolden kaçının.

• Oturmaya ara verin. Saatte bir uçak kabininde dolaşın. Araba kullanıyorsanız, sık sık durun ve arabanın etrafında birkaç kez yürüyün. Birkaç derin diz virajı yapın.

• Koltuğunuzda kıpır kıpır. Her 15 ila 30 dakikada bir ayak bileklerinizi esnetin.

• Destek çorapları giyin. Doktorunuz, bacaklarınızdaki dolaşımı ve sıvı hareketini desteklemeye yardımcı olması için bunları önerebilir. Kompresyon çorapları, çeşitli şık renk ve dokularda mevcuttur. Çorapları giymenize yardımcı olmak için çorap uşağı adı verilen cihazlar bile var.