Otizm Spektrum Bozukluğu

Otizm Spektrum Bozukluğu

Genel Bilgiler

Otizm spektrum bozukluğu, bir kişinin başkalarıyla nasıl algıladığını ve sosyalleştiğini etkileyen, sosyal etkileşim ve iletişimde sorunlara neden olan beyin gelişimi ile ilgili bir tablodur.. Bozukluk ayrıca sınırlı ve tekrarlayan davranış kalıplarını da içerir. Otizm spektrum bozukluğundaki "spektrum" terimi, geniş bir belirti ve şiddet aralığını ifade etmektedir.

Otizm spektrum bozukluğu, otizm, Asperger sendromu, çocuklukta parçalanma bozukluğu ve belirtilmemiş bir yaygın gelişimsel bozukluk biçimi gibi daha önce ayrı olarak kabul edilen bazı durumları içerir Bazı insanlar, genellikle otizm spektrum bozukluğunun hafif ucunda olduğu düşünülen "Asperger sendromu" terimini kullanmaktadırlar..

Otizm spektrum bozukluğu erken çocukluk döneminde başlar ve sonunda toplumda, örneğin sosyal olarak, okulda ve işyerinde işlevsellik sorunlarına neden olur. Genellikle çocuklar ilk yıl içinde otizm belirtileri gösterirler. Az sayıda çocuk ilk yılda normal olarak gelişiyor ve daha sonra otizm belirtileri gelişiyor.

Otizm spektrum bozukluğunun tedavisi olmasa da yoğun ve erken tedavi birçok çocuğun hayatında büyük bir fark yaratabilmektedir.

OSB Belirtileri Nelerdir?

Bazı çocuklar, erken bebeklik döneminde, göz temasında azalma, isimlerine yanıt vermeme veya bakıcılara karşı ilgisizlik gibi otizm spektrum bozukluğu belirtileri gösterirler.

Diğer çocuklar hayatlarının ilk birkaç ayı veya yılı boyunca normal gelişebilir, ancak daha sonra aniden içine kapanık veya saldırgan hale gelebilir ya da edinmiş oldukları dil becerilerini kaybederler. Belirtiler genellikle 2 yaşına kadar görülür.

Otizm spektrum bozukluğu olan her çocuğun, düşük işlevsellikten yüksek işlevselliğe kadar benzersiz bir davranış modeli ve şiddet düzeyi olması muhtemeldir.

Otizm spektrum bozukluğu olan bazı çocuklar öğrenmede güçlük çekerler ve bazılarında normal zekâdan daha düşük belirtiler görülür. Bozukluğu olan diğer çocuklar normal ila yüksek zekâya sahiptir - çabuk öğrenirler, ancak günlük yaşamda bildiklerini iletmek ve uygulamak ve sosyal durumlara uyum sağlamakta zorlanırlar.

Her çocuktaki belirtilerin benzersiz karışımı nedeniyle, şiddeti belirlemek bazen zor olabilir.

Otizm spektrum bozukluğu olan kişiler tarafından gösterilen bazı yaygın belirtilere baktığımızda:

Otizm spektrum bozukluğu olan bir çocuk veya yetişkin, sosyal etkileşim ve iletişim becerileri ile ilgili sorunlar yaşayabilir. Bunlara örnek olarak;

• Adına yanıt vermiyor veya bazen sizi duymuyormuş gibi görünürler

• Sarılmaya ve sarılmaya direnir ve yalnız oynamayı, kendi dünyasına çekilmeyi tercih ederler

• Göz teması zayıf ve yüz ifadesi yok gibidir

• Konuşamıyor veya konuşmayı geciktiriyor ya da önceki kelimeleri veya cümleleri söyleme yeteneğini kaybederler.

• Anormal bir ton veya ritimle konuşur ve şarkı söyleyen bir ses veya robot benzeri bir konuşma kullanabilirler.

• Kelimeleri veya cümleleri kelimesi kelimesine tekrarlar, ancak bunları nasıl kullanacağını anlamazlar

• Basit soruları veya yönergeleri anlamıyor gibi görünürler

• Duyguları veya hisleri ifade etmez ve başkalarının duygularından habersiz görünürler

Otizm spektrum bozukluğu olan bir çocuk veya yetişkin, aşağıdaki belirtilerden herhangi biri dahil olmak üzere sınırlı, tekrarlayan davranış kalıplarına, ilgi alanlarına veya etkinliklere sahip olabilirler:

• Sallanma, dönme veya el çırpma gibi tekrarlayan hareketler yaparlar.

• Isırmak veya kafaya vurmak gibi kendine zarar verebilecek faaliyetlerde bulunabilirler.

Belirli rutinler veya ritüeller geliştirir ve en ufak bir değişiklikte rahatsız olurlar.

• Koordinasyon sorunları var veya sakarlık veya parmak uçlarında yürüme gibi garip hareket kalıpları var ve garip, katı veya abartılı vücut dili vardır

• Bir oyuncak arabanın dönen tekerlekleri gibi bir nesnenin ayrıntılarından etkilenir, ancak nesnenin genel amacını veya işlevini anlamaz

• Işığa, sese veya dokunmaya karşı alışılmadık derecede hassastır, ancak ağrı veya sıcaklığa karşı kayıtsız olabilir.

• Taklit veya hayal ürünü oyunlara katılmaz

• Anormal yoğunlukta veya odakta bir nesne veya aktiviteye takılır

• Yalnızca birkaç yiyeceği yemek diğerlerini yiyecekleri reddetmek gibi belirli yiyecek tercihleri vardır.

Otizm spektrum bozukluğu olan bazı çocuklar, olgunlaştıkça, başkalarıyla daha fazla ilişki kurar ve davranışta daha az rahatsızlık gösterir. Bazıları, genellikle en az ciddi sorunları olanlar, sonunda normal veya normale yakın yaşamlara yol açabilir. Ancak diğerleri, dil veya sosyal becerilerde zorluk çekmeye devam eder ve gençlik yılları daha kötü davranışsal ve duygusal sorunları beraberinde getirebilir.

OSB Olan Çocuklar Ne Zaman Doktora Görünmeli

Bebekler kendi hızlarında gelişir ve çoğu ebeveynlik kitaplarında bulunan kesin zaman çizelgelerini takip etmez. Ancak otizm spektrum bozukluğu olan çocuklar genellikle 2 yaşından önce bazı gecikmiş gelişim belirtileri gösterirler.

Çocuğunuzun gelişimiyle ilgili endişeleriniz varsa veya çocuğunuzun otizm spektrum bozukluğu olabileceğinden şüpheleniyorsanız, endişelerinizi doktorunuzla görüşün

Otizm spektrum bozukluğu belirtileri genellikle gelişimin erken dönemlerinde dil becerilerinde ve sosyal etkileşimlerde bariz gecikmeler olduğunda ortaya çıkar. Çocuğunuzun bilişsel, dil ve sosyal becerilerinde gecikmeler olup olmadığını belirlemek için aşağıdaki durumlarda doktorunuz gelişim testleri önerebilir:

• 6. aya kadar bir gülümsemeyle veya mutlu bir ifadeyle yanıt vermiyorsa

• 9 aya kadar sesleri veya yüz ifadelerini taklit etmiyorsa

• 12 aya kadar gevezelik etmez veya bağırmazsa

• 14 aya kadar - nokta veya dalga gibi - jest yapmazsa

• 16 aya kadar tek kelime söylemez ise

• 18 aya kadar oynamıyor veya rol yapmıyorsa,

• 24 aya kadar iki kelimelik cümleler söylemiyorsa,

OSB Nedenleri Neler Olabilir?

Otizm spektrum bozukluğunun bilinen tek bir nedeni yoktur. Bozukluğun karmaşıklığı ve belirtilerin ve şiddetinin değiştiği gerçeği göz önüne alındığında, muhtemelen birçok neden vardır. Hem genetik hem de çevresel faktörler beraber rol oynamaktadırlar.

• Genetik. Otizm spektrum bozukluğunda birkaç farklı genin rol aldığı görülmektedir. Bazı çocuklar için otizm spektrum bozukluğu, Rett sendromu veya Frajil X sendromu gibi genetik bir bozuklukla ilişkilendirilebilir. Diğer çocuklar için genetik değişiklikler (mutasyonlar) otizm spektrum bozukluğu riskini artırabilir.

•Çevresel faktörler. Araştırmacılar viral enfeksiyonlar, ilaçlar veya hamilelik sırasındaki komplikasyonlar veya hava kirliliği gibi faktörlerin otizm spektrum bozukluğunu tetiklemede rol oynayıp oynamadığını araştırmaktadırlar. Bazen aşılarla da ilişkilendirilmeye çalışılmışsa da henüz bir kanıt bulunamamıştır. Çocukluk aşılarından kaçınmak, çocuğunuzu ve diğerler çocukları boğmaca, kızamık veya kabakulak gibi ciddi hastalıklara yakalanma ve yayma tehlikesiyle karşı karşıya bırakabilir.

OSB Risk Faktörleri Nelerdir?

Otizm spektrum bozukluğu tanısı konan çocuk sayısı gittikçe artmaktadır.Bu artış tanı koymanın artması mı yoksa hastalık sayısının artmasından mı olduğuna tam olarak karar verilememiştir.

Otizm spektrum bozukluğu tüm ırk ve milletlerden çocukları etkiler, ancak bazı faktörler çocuğun riskini artırır. Bunlar:

• Çocuğunuzun cinsiyeti. Erkeklerin otizm spektrum bozukluğu geliştirme olasılığı kızlara göre yaklaşık dört kat daha fazladır.

•Aile öyküsü. Otizm spektrum bozukluğu olan bir çocuğu olan ailelerin, bozukluğu olan başka bir çocuğa sahip olma riski daha yüksektir. Otizm spektrum bozukluğu olan bir çocuğun ebeveynlerinin veya akrabalarının, sosyal veya iletişim becerileriyle ilgili küçük sorunlar yaşamaları veya hastalığa özgü belirli davranışlarda bulunmaları da nadir değildir.

• Diğer bozukluklar. Belirli tıbbi durumları olan çocukların otizm spektrum bozukluğu veya otizm benzeri semptomlar açısından normalden daha yüksek riskleri vardır. Örnek olarak; entelektüel sorunlara neden olan kalıtsal bir hastalık olan Fragile X sendromu; beyinde iyi huylu tümörlerin geliştiği bir durum olan tuberoskleroz; ve Rett sendromudur.

• Aşırı erken doğan bebekler. 26. gebelik haftasından önce doğan prematüre bebeklerde otizm spektrum bozukluğu riski daha yüksek olabilir.

• Ebeveynlerin yaşları. Daha büyük ebeveynlerden doğan çocuklar ile otizm spektrum bozukluğu arasında bir bağlantı olabilir, ancak bu kesin olarak doğrulanmamıştır.

OSB Riskleri Nelerdir?

Sosyal etkileşimler, iletişim ve davranışla ilgili sorunlar şunlara yol açabilir:

• Okulda ve başarılı öğrenmeyle ilgili sorunlar

• İstihdam sorunları

• Bağımsız yaşayamama

• Sosyal izolasyon

• Aile içindeki stres

OSB Önlenebilir mi?

Otizm spektrum bozukluğunu önlemenin bir yolu yok ama tedavi seçenekleri var. Erken teşhis ve müdahale çok faydalıdır ve davranış, beceri ve dil gelişimini iyileştirebilir. Tedavi her yaşta faydalıdır. Çocuklar genellikle otizm spektrum bozukluğu belirtileini aşmasalar da, iyi çalışmayı öğrenebilirler.