Karbonmonoksit Zehirlenmesi

Karbonmonoksit Zehirlenmesi

Genel Bilgiler

Karbon monoksit zehirlenmesi, kanda karbon monoksit artışı sonucu gelişir.  Solunan havada çok fazla karbon monoksit olduğunda, kırmızı kan hücreleri oksijenin yerine karbon monoksiti bağlar. Bu durum ciddi doku hasarına ve hatta ölüme neden olabilir.

Karbon monoksit, propan, benzin, odun kömürü veya diğer yakıtların yanmasıyla da ortaya çıkabilen renksiz, kokusuz, tatsız bir gazdır. Özellikle havalandırma sistemlerinin bulunmadığı kapalı bir alanda çalıştırılan cihazlar ve motorlar, karbon monoksitin tehlikeli düzeylerde birikmesine neden olabilir.

Sizin veya yakınlarınızın karbon monoksite maruz kaldığınızı düşünüyorsanız, öncelikle açık havaya çıkın ve acil tıbbi yardım çağırın.

Karbon monoksit zehirlenmesinin belirti ve bulguları:

• Baş ağrısı

• Baş dönmesi

• Mide bulantısı ya da kusma

• Nefes darlığı

• Bulanık görme

• Bilinç bulanıklığı ve uykuya eğilim

• Bilinç kaybı

Karbon monoksit maruziyeti sırasında uyuyan veya sarhoş olan kişiler özellikle risk altındadır. Maruziyet sonucu kişilerde kalıcı nörolojik hasarlar ya da ölüm karşımıza çıkabilir.

Doktora ne zaman görünmeli;

Karbon monoksit zehirlenmesinin belirtileri başlangıçta silik olabilir. Ancak durumun, hayati tehlike arz ettiği unutulmamalıdır. Sizin veya yakınlarınızın karbon monoksite maruz kaldığınızı düşünüyorsanız, öncelikle açık havaya çıkın ve acil tıbbi yardım çağırın.

Karbon monoksit zehirlenmesinin nedenleri;

Sık karşılaşılan nedenlerden biride yangın dumanının solunmasıdır. Soluduğunuz karbon monoksit miktarı arttığında , kandaki oksijen karbon monoksit ile yer değiştirir. Bu, oksijenin dokularınıza ve organlarınıza ulaşmasını önler.

Katı, sıvı ya da gaz yakıt yakan cihazlar ve motorlar karbon monoksit üretir. Bu kaynaklar tarafından üretilen karbon monoksit kapalı bir alanda kullanılırlarsa (örneğin, kömür sobaları) karbon monoksit tehlikeli seviyelere çıkabilir.

Karbon monoksit zehirlenmesinin risk faktörleri

Karbon monoksite maruz kalmak özellikle aşağıdakiler için tehlikeli olabilir:

• Anne karnındaki bebekler; Fetal kan hücreleri, karbon monoksiti yetişkin kan hücrelerinden daha hızlı ve güçlü bağlar. Bu durum,  anne karnındaki bebekleri karbon monoksit zehirlenmesine karşı daha duyarlı  hale getirir.

• Çocuklar; Küçük çocuklar yetişkinlerden daha sık nefes alır ve bu da onları karbon monoksit zehirlenmesine karşı daha duyarlı hale getirebilir.

• Yaşlı kişiler; Karbon monoksite maruz kalan yaşları  kalıcı nörolojik hasarlar geliştirme olasılığı daha yüksek olabilir.

• Kronik kalp hastalığı, anemi  ve solunum sorunları olan kişiler karbon monoksit maruziyetine daha yatkındır.

• Bilinç kaybı, şiddetli maruziyeti gösterir.

Komplikasyonlar

Maruz kalma derecesine ve süresine bağlı olarak, şunlara neden olabilir:

• Kalıcı nörolojik hasarlar

Kardiyak komplikasyonlar

• Fetal ölüm veya düşük

• Ölüm

Karbon monoksit zehirlenmesine karşı alınacak önlemler;

Basit önlemler karbon monoksit zehirlenmesini önlemeye yardımcı olabilir:

• Karbon monoksit dedektörleri kurun. Duman dedektörü pillerinizi  kontrol edin. Alarm çalarsa, evi terk edin ve 112'i veya itfaiyeyi arayın. Karavanlar ve tekneler için karbon monoksit dedektörleri de mevcuttur.

• Arabanızı çalıştırmadan önce garaj kapısını açın. Arabanızı asla garajınızda çalışır durumda bırakmayın. Garajınız eve direk açılıyorsa özellikle dikkatli olun. Garaj kapısı açık olsa bile, arabanızı egzoz gazlarının evinizine ulaşabileceği bir alanda çalışır durumda bırakmak asla güvenli değildir.

• Gazlı cihazları önerilen şekilde kullanın. Evinizi ısıtmak için asla tüp gaz sobası veya fırın kullanmayın. Portatif gaz kamp ocaklarını yalnızca açık havada kullanın. Bodrum veya garaj gibi kapalı bir alanda jeneratör çalıştırmayın.

• Yakıt yakan cihazlarınızı ve motorlarınızı uygun şekilde havalandırın. Bunlar şunları içerir:

• Alan ısıtıcıları

•  Fırınlar

•  Kömür sobaları

•  Su ısıtıcıları

• Şömineler

• Taşınabilir jeneratörler

• Odun sobası

• Araba ve kamyon motorları

Fırınınız da dahil olmak üzere tüm gazlı cihazların yıllık kontrollerini düzenli olarak yaptırın.

Şömineniz varsa, bakımını düzenli olarak yapın.

Bacalarınızı her yıl temizleyiniz.

• Tadilat sırasında havalandırma deliklerini ve bacaları açık tutun.

• Evinizde karbon monoksit zehirlenmesi meydana geldiyse, orada tekrar kalmadan önce karbon monoksit kaynağını bulmak ve onarmak çok önemlidir.

• Kapalı bir alanda solventlerle çalışırken dikkatli olun. Boya ve vernik sökücülerde yaygın olarak bulunan bir çözücü olan metilen klorür, solunduğunda karbon metabolize olabilir. Metilen klorüre maruz kalmak karbon monoksit zehirlenmesine neden olabilir.

Evde solventlerle çalışırken, bunları yalnızca açık havada veya iyi havalandırılan alanlarda kullanın.

ANKA Hastanesi Acil Kliniği tarafından hazırlanmıştır.