Karaciğer Kanseri
Karaciğer Kanseri
Genel bilgiler
Karaciğer kanseri, karaciğerinizin hücrelerinde başlayan kanserdir. Karaciğeriniz, karnınızın sağ üst kısmında, diyaframınızın altında ve midenizin üzerinde bulunan futbol topu büyüklüğünde bir organdır.
Karaciğerde birkaç kanser türü oluşabilir. En yaygın karaciğer kanseri türü, ana karaciğer hücresi tipinde (hepatosit) başlayan hepatoselüler karsinomdur. İntrahepatik kolanjiokarsinom ve hepatoblastom gibi diğer karaciğer kanseri türleri çok daha az yaygındır.
Karaciğere yayılan kanser, karaciğer hücrelerinde başlayan kanserden daha yaygındır. Kolon, akciğer veya meme gibi vücudun başka bir bölgesinde başlayan ve daha sonra karaciğere yayılan kansere karaciğer kanseri yerine metastatik kanser denir. Bu kanser türü, başladığı organın adını alır - kolonda başlayan ve karaciğere yayılan kanseri tanımlamak için metastatik kolon kanseri gibi.
Türler
1. Hepatoselüler karsinom
Karaciğer kanserinin belirtileri
Primer karaciğer kanserinin erken evrelerinde çoğu insanda belirti ve semptomlar görülmez. Belirti ve semptomlar ortaya çıktığında şunları içerebilir:
• Denemeden kilo vermek
• İştah kaybı
• Üst karın ağrısı
• Mide bulantısı ve kusma
• Genel halsizlik ve yorgunluk
• Karın şişliği
• Cildinizin ve gözlerinizin beyazının sararması (sarılık)
• Beyaz, kireçli dışkı
Ne zaman doktora görünmeli
Sizi endişelendiren herhangi bir belirti veya semptom yaşarsanız doktorunuzdan randevu alın.
Karaciğer kanserinin nedenleri
Karaciğer kanseri, karaciğer hücreleri DNA'larında değişiklikler (mutasyonlar) geliştirdiğinde ortaya çıkar. Bir hücrenin DNA'sı, vücudunuzdaki her kimyasal işlem için talimatlar sağlayan materyaldir. DNA mutasyonları bu talimatlarda değişikliklere neden olur. Sonuçlardan biri, hücrelerin kontrolden çıkarak büyümeye başlayabilmesi ve sonunda bir tümör - bir kanserli hücre kitlesi - oluşturmasıdır.
Kronik hepatit enfeksiyonlarında olduğu gibi bazen karaciğer kanserinin nedeni bilinir. Ancak bazen karaciğer kanseri, altta yatan bir hastalığı olmayan kişilerde görülür ve buna neyin sebep olduğu net değildir.
Karaciğer kanserinin risk faktörleri
Birincil karaciğer kanseri riskini artıran faktörler şunlardır:
• HBV veya HCV ile kronik enfeksiyon. Hepatit B virüsü (HBV) veya hepatit C virüsü (HCV) ile kronik enfeksiyon, karaciğer kanseri riskinizi artırır.
• Siroz. Bu ilerleyici ve geri dönüşü olmayan durum, karaciğerinizde yara dokusunun oluşmasına neden olur ve karaciğer kanseri gelişme şansınızı artırır.
• Bazı kalıtsal karaciğer hastalıkları. Karaciğer kanseri riskini artırabilecek karaciğer hastalıkları arasında hemokromatoz ve Wilson hastalığı bulunur.
• Diyabet. Bu kan şekeri bozukluğu olan kişiler, diyabeti olmayanlara göre daha fazla karaciğer kanseri riskine sahiptir.
• Alkolden bağımsız karaciğer yağlanması. Karaciğerde yağ birikmesi karaciğer kanseri riskini artırır.
• Aflatoksinlere maruz kalma. Aflatoksinler, kötü depolanan ürünlerde büyüyen küfler tarafından üretilen zehirlerdir. Tahıllar ve kabuklu yemişler gibi mahsuller, bu ürünlerden yapılan gıdalarda son bulan aflatoksinlerle kontamine olabilir.
• Aşırı alkol tüketimi. Uzun yıllar boyunca günde makul miktardan daha fazla alkol tüketmek, geri dönüşü olmayan karaciğer hasarına yol açabilir ve karaciğer kanseri riskinizi artırabilir.
Karaciğer kanserini önleme
Siroz riskinizi azaltın
Siroz karaciğerin skarlaşmasıdır ve karaciğer kanseri riskini artırır. Aşağıdakileri yaparsanız siroz riskinizi azaltabilirsiniz:
• Alkolü ölçülü olarak alın. Alkol almayı seçerseniz, içtiğiniz miktarı sınırlayın. Kadınlar için bu, günde birden fazla içki olmaması anlamına gelir. Erkekler için bu, günde en fazla iki içki anlamına gelir.
• Sağlıklı bir kiloda kalın. Mevcut kilonuz sağlıklıysa, sağlıklı bir diyet seçerek ve haftanın çoğu gününde egzersiz yaparak bunu korumaya çalışın. Kilo vermeniz gerekiyorsa, her gün yediğiniz kalori miktarını azaltın ve yaptığınız egzersiz miktarını artırın. Yavaş yavaş kilo vermeyi hedefleyin - her hafta 1 veya 2 pound (0,5 ila 1 kilogram).
Hepatit B'ye karşı aşı olun
Hepatit B aşısı yaptırarak hepatit B riskinizi azaltabilirsiniz. Aşı, bebekler, yaşlı yetişkinler ve bağışıklık sistemi zayıf olanlar da dahil olmak üzere hemen hemen herkese verilebilir.
Hepatit C'yi önlemek için önlemler alın
Hepatit C için bir aşı yoktur, ancak enfeksiyon riskinizi azaltabilirsiniz.
• Herhangi bir cinsel partnerin sağlık durumunu bilin. Partnerinizin HBV, HCV veya başka bir cinsel yolla bulaşan enfeksiyon bulaşmadığından emin olmadığınız sürece korunmasız seks yapmayın. Partnerinizin sağlık durumunu bilmiyorsanız, her cinsel ilişkide kondom kullanın.
• İntravenöz (IV) ilaçları kullanmayın, kullanırsanız temiz bir iğne kullanın. Yasadışı uyuşturucuları enjekte etmeyerek HCV riskinizi azaltın. Ancak bu sizin için bir seçenek değilse, kullandığınız iğnelerin steril olduğundan emin olun ve başkalarıyla paylaşmayın. Kontamine ilaç gereçleri, hepatit C enfeksiyonunun yaygın bir nedenidir. Topluluğunuzdaki iğne değiştirme programlarından yararlanın ve uyuşturucu kullanımınız için yardım almayı düşünün.
• Piercing veya dövme yaptırırken güvenli, temiz dükkanlar arayın. Uygun şekilde sterilize edilmeyen iğneler hepatit C virüsünü yayabilir. Piercing veya dövme yaptırmadan önce, bölgenizdeki dükkanlara bakın ve personele güvenlik uygulamalarını sorun. Bir mağazadaki çalışanlar sorularınızı yanıtlamayı reddediyorsa veya sorularınızı ciddiye almıyorsa, bunu tesisin size uygun olmadığının bir işareti olarak kabul edin.
Hepatit B veya C enfeksiyonu için tedavi arayın
Hepatit B ve hepatit C enfeksiyonları için tedaviler mevcuttur. Araştırmalar, tedavinin karaciğer kanseri riskini azaltabileceğini göstermektedir.
Karaciğer kanseri taraması hakkında doktorunuza danışın
Genel popülasyon için, karaciğer kanseri taramasının karaciğer kanserinden ölme riskini azalttığı kanıtlanmamıştır ve genellikle önerilmemektedir. Aşağıdakilere sahip kişiler gibi, karaciğer kanseri riskini artıran koşullara sahip kişiler taramayı düşünebilir:
• Hepatit B enfeksiyonu
• Hepatit C enfeksiyonu
• Karaciğer sirozu
Taramanın artılarını ve eksilerini doktorunuzla tartışın. Birlikte, riskinize göre taramanın sizin için doğru olup olmadığına karar verebilirsiniz. Tarama tipik olarak her altı ayda bir kan testi ve abdominal ultrason muayenesini içerir.