Alkolden Bağımsız Karaciğer Yağlanması

Alkolden Bağımsız Karaciğer Yağlanması

Genel bilgiler

Alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı (NAFLD), çok az alkol tüketen veya hiç alkol almayan insanları etkileyen bir dizi karaciğer rahatsızlığı için kullanılan genel bir terimdir. Adından da anlaşılacağı gibi, NAFLD'nin ana özelliği karaciğer hücrelerinde çok fazla yağ depolanmasıdır.

NAYKH dünya genelinde, özellikle Batı ülkelerinde giderek yaygınlaşmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri'nde, nüfusun yaklaşık dörtte birini etkileyen en yaygın kronik karaciğer hastalığı şeklidir.

NAFLD'li bazı kişilerde, karaciğer iltihabı ile belirginleşen ve ilerlemiş yara izi (siroz) ve karaciğer yetmezliğine ilerleyebilen, yağlı karaciğer hastalığının agresif bir formu olan alkolsüz steatohepatit (NASH) gelişebilir. Bu hasar, ağır alkol kullanımının verdiği hasara benzer.

Alkolden bağımsız karaciğer yağlanmasının belirtileri

NAYKH genellikle belirti ve semptomlara neden olmaz. Böyle olduğunda, şunları içerebilirler:

• Tükenmişlik

• Sağ üst karın bölgesinde ağrı veya rahatsızlık

NASH ve ilerlemiş yara izinin (siroz) olası belirti ve semptomları şunları içerir:

• Karın şişmesi (asit)

• Cilt yüzeyinin hemen altındaki genişlemiş kan damarları

• Büyümüş dalak

• Kırmızı avuç içi

• Derinin ve gözlerin sararması (sarılık)

Ne zaman doktora görünmeli

Endişelenmenize neden olan kalıcı belirti ve semptomlarınız varsa doktorunuzdan randevu alın.

Alkolden bağımsız karaciğer yağlanmasının nedenleri

Uzmanlar, bazı insanların neden karaciğerde yağ biriktirirken bazılarının neden biriktirmediğini tam olarak bilmiyor. Benzer şekilde, bazı yağlı karaciğerlerin neden siroza ilerleyen iltihaplanma geliştirdiğine dair sınırlı bir anlayış vardır.

NAFLD ve NASH'in her ikisi de aşağıdakilerle bağlantılıdır:

• Fazla kilolu veya obezite

Hücrelerinizin insülin hormonuna yanıt olarak şekeri almadığı insülin direnci

• Prediyabet veya tip 2 diyabeti gösteren yüksek kan şekeri (hiperglisemi)

• Kanda yüksek seviyelerde yağlar, özellikle trigliseritler

Bu birleşik sağlık sorunları, karaciğerde yağ birikimini teşvik ediyor gibi görünmektedir. Bazı insanlar için bu fazla yağ, karaciğer hücrelerinde toksin görevi görerek karaciğer iltihabına ve NASH'a neden olarak karaciğerde skar dokusu birikmesine neden olabilir.

Alkolden bağımsız karaciğer yağlanmasının risk faktörleri

Aşağıdakiler de dahil olmak üzere çok çeşitli hastalıklar ve durumlar NAYKH riskinizi artırabilir:

• Yüksek kolestorol

• Kanda yüksek düzeyde trigliseritler

• Metabolik sendrom

• Obezite, özellikle karın bölgesinde yağ yoğunlaştığında

• Polikistik over sendromu

• Uyku apnesi

• 2 tip diyabet

• Yetersiz tiroid (hipotiroidizm)

• Yetersiz çalışan hipofiz bezi (hipopitüitarizm)

NASH şu gruplarda daha olasıdır:

• Daha yaşlı insanlar

• Diyabetli kişiler

• Vücut yağı karın bölgesinde yoğunlaşmış kişiler

Daha fazla test yapmadan NAFLD'yi NASH'den ayırt etmek zordur.

Alkolden bağımsız yağlı karaciğer yağlanmasının istenmeyen yan etkileri

NAFLD ve NASH'ın ana komplikasyonu, karaciğerde geç dönem skarlaşma olan sirozdur. Siroz, NASH'deki iltihaplanma gibi karaciğer hasarına yanıt olarak ortaya çıkar. Karaciğer iltihaplanmayı durdurmaya çalışırken, yara alanları (fibrozis) üretir. İnflamasyonun devam etmesiyle birlikte fibrozis giderek daha fazla karaciğer dokusunu kaplayacak şekilde yayılır.

Süreç kesintiye uğramazsa siroz şunlara yol açabilir:

• Karında sıvı birikmesi (asit)

• Yemek borunuzdaki damarların şişmesi (yemek borusu varisleri), bu damarlar yırtılabilir ve kanayabilir

• Karışıklık, uyuşukluk ve geveleyerek konuşma (hepatik ensefalopati)

• Karaciğer kanseri

• Karaciğerin işlevinin durduğu anlamına gelen son dönem karaciğer yetmezliği

NASH'li kişilerin %5 ila %12'si siroza ilerleyecektir.

Alkolden bağımsız karaciğer yağlanmasını önleme

NAYKH riskinizi azaltmak için:

• Sağlıklı bir diyet seçin. Meyveler, sebzeler, kepekli tahıllar ve sağlıklı yağlar açısından zengin, bitki bazlı sağlıklı bir diyet seçin.

• Sağlıklı bir kiloda kalın. Fazla kilolu veya obezseniz, her gün yediğiniz kalori miktarını azaltın ve daha fazla egzersiz yapın. Sağlıklı bir kilonuz varsa, sağlıklı bir diyet seçerek ve egzersiz yaparak bunu korumaya çalışın.

• Egzersiz yapmak. Haftanın çoğu günü egzersiz yapın. Düzenli egzersiz yapmadıysanız önce doktorunuzdan onay alın.